Σάββατο 5 Απριλίου 2025

AMSAT-OSCAR 7: Ο Ερασιτεχνικός Δορυφόρος που Αρνήθηκε να «Πεθάνει»

Ο AMSAT-OSCAR 7, γνωστός και ως AO-7, είναι ένας από τους πιο αξιοσημείωτους δορυφόρους στην ιστορία της ερασιτεχνικής ραδιοεπικοινωνίας. Εκτοξεύτηκε το 1974 με σκοπό να εξυπηρετήσει τους ραδιοερασιτέχνες παγκοσμίως, και παρόλο που η αναμενόμενη διάρκεια ζωής του ήταν μόλις πέντε χρόνια, αυτός ο μικρός δορυφόρος συνεχίζει να εκπλήσσει ακόμα και σήμερα, πενήντα χρόνια αργότερα.

Ο AO-7 κατασκευάστηκε από μια ομάδα ερασιτεχνών που συνεργάστηκαν υπό την ομπρέλα της AMSAT (Radio Amateur Satellite Corporation). Η συναρμολόγησή του έγινε σε έναν αυτοσχέδιο «καθαρό χώρο» – στην πραγματικότητα, ένα τμήμα ενός υπογείου – ενώ τα εξαρτήματά του προήλθαν από εθελοντές σε όλο τον κόσμο. Με ηλιακούς συλλέκτες που παρήγαγαν μόλις 14 Watt στην καλύτερη περίπτωση (αργότερα μειώθηκαν στα 10 Watt), ο δορυφόρος είχε έναν εξαιρετικά περιορισμένο ενεργειακό "προϋπολογισμό". Παρόλα αυτά, ήταν εξοπλισμένος με δύο πομποδέκτες (στα 2 μέτρα και στα 10 μέτρα) και τέσσερις φάρους, εκ των οποίων οι τρεις παραμένουν ενεργοί (!!!!).

Τοποθετημένος σε χαμηλή γήινη τροχιά (LEO) σε ύψος 1.447-1.465 χιλιομέτρων, ο AO-7 χρησιμοποιούσε έξυπνα το μαγνητικό πεδίο της Γης για να διατηρεί τη θέση του, με τη βοήθεια μαγνητών, καθώς και την ώθηση των φωτονίων από τον Ήλιο για να ελέγχει την περιστροφή του. Αυτή η παθητική μέθοδος ελέγχου, σε συνδυασμό με το σχετικά μεγάλο ύψος της τροχιάς του, του έδωσε τη δυνατότητα να αντέξει στον χρόνο.

Το 1981, μετά από επτά χρόνια λειτουργίας, ο AO-7 θεωρήθηκε «νεκρός» λόγω βλάβης στην μπαταρία του, η οποία αποτελούνταν από πολλαπλά στοιχεία NiCd. Οι ειδικοί υπέθεσαν ότι η βλάβη προκλήθηκε όταν ένα από τα στοιχεία υπέστη μια σπάνια αστοχία, «ανοίγοντας» αντί να βραχυκυκλώσει, όπως συμβαίνει συνήθως. Αυτό το γεγονός διέκοψε τη λειτουργία του δορυφόρου, και για δύο δεκαετίες παρέμεινε σιωπηλός.

Όμως, το 2002, συνέβη κάτι απρόσμενο: ο AO-7 «ξύπνησε» ξανά! Η επικρατούσα θεωρία είναι ότι η αστοχία του "ανοιχτού" στοιχείου επέτρεψε στον δορυφόρο να λειτουργήσει πλέον αποκλειστικά με την ενέργεια από τους ηλιακούς συλλέκτες του, αν και με διακοπές. Αυτή η αναπάντεχη αναβίωση τον κατέστησε έναν ζωντανό θρύλο στην κοινότητα των ραδιοερασιτεχνών.

Παρά την ηλικία του, ο AO-7 παραμένει εν μέρει λειτουργικός, χάρη στην ανθεκτικότητά του και τον έξυπνο σχεδιασμό του. Οι ηλιακοί συλλέκτες εξακολουθούν να παράγουν αρκετή ενέργεια για να κρατούν το σύστημα ζωντανό, ενώ η τροχιά του παραμένει σταθερή. Θεωρητικά, θα μπορούσε να συνεχίσει να λειτουργεί επ’ αόριστον, αρκεί οι συλλέκτες να διατηρούν την απόδοσή τους.

Ο AO-7 δεν είναι απλώς ένα τεχνολογικό επίτευγμα· είναι μια απόδειξη της δύναμης της ερασιτεχνικής κοινότητας. Από την κατασκευή του μέχρι την απρόσμενη αναβίωσή του, αντιπροσωπεύει το πνεύμα της καινοτομίας και της επιμονής. Για τους ραδιοερασιτέχνες, αποτελεί πηγή έμπνευσης και έναν τρόπο να συνδεθούν με την ιστορία της διαστημικής επικοινωνίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: